Şişelenmiş Su Hakkında Sık Sorulan Sorular
Şişelenmiş Su Nedir?
Sağlık Bakanlığı'nın yetkisindeki yönetmelikler çerçevesinde, belirlenmiş olan standartlara uygun olan ambalajlı sulardır.
Şişelenmiş Sular Nasıl Sınıflanır?
Sağlık Bakanlığı Doğal Mineralli Sular Yönetmeliği ve İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği'ne göre sular;
Doğal mineralli su: Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla kaynaktan yeryüzüne kendiliğinden veya teknik usullerle çıkartılan, mineral içeriği, kalıntı elementleri ve diğer bileşenleri ile tanımlanan, her türlü kirlenme risklerine karşı korunmuş Doğal Mineralli Su Yönetmeliğinin 5 inci, 6 ncı ve 7 nci maddelerinde belirtilen özellikleri haiz olan ve 8 inci madde gereği onaylanan yeraltı sularını,
İnsani Tüketim Amaçlı Su: Orijinal haliyle ya da işlendikten sonra, dağıtım ağı, tanker, şişe veya kaplar ile tüketime sunulan içme, pişirme, gıda hazırlama ya da diğer evsel amaçlar için kullanılan bütün sular ile suyun kalitesinin, gıda maddesinin nihai halinin sağlığa uygunluğunu etkilemeyeceği durumlar haricinde insani tüketim amaçlı ürünlerin veya gıda maddelerinin imalatında, işlenmesinde, saklanmasında veya pazarlanmasında kullanılan bütün suları,
Kaynak Suyu: Jeolojik koşulları uygun jeolojik birimlerin içinde doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla çıkış noktasından yer yüzüne kendiliğinden çıkan veya teknik usullerle çıkartılan ve İnsani Tüketim Amaçlı Su Yönetmeliğin 36 ncı maddesinde izin verilenler dışında her hangi bir işleme tabi tutulmaksızın Ek-1' deki nitelikleri taşıyan, etiketleme gerekliliklerini karşılayan ve satış amacı ile ambalajlanarak piyasaya arz edilen yer altı sularını,
İçme Suyu: Jeolojik koşulları uygun jeolojik birimlerin içinde doğal olarak oluşan, bir çıkış noktasından sürekli akan veya teknik usullerle çıkarılan ve Bakanlıkça uygun görülen dezenfeksiyon, filtrasyon, çöktürme, saflaştırma ve benzeri işlemler uygulanabilen ve parametre değerlerinin eksiltilmesi veya arttırılması suretiyle Ek-1'deki parametre değerleri elde edilen, etiketleme gerekliliklerini karşılayan ve satış amacı ile ambalajlanarak piyasaya arz edilen yer altı sularını,
İçme-Kullanma Suyu: Genel olarak içme, yemek yapma, temizlik ve diğer evsel amaçlar ile, gıda maddelerinin ve diğer insani tüketim amaçlı ürünlerin hazırlanması, işlenmesi, saklanması ve pazarlanması amacıyla kullanılan, orjinine bakılmaksızın, orijinal haliyle ya da arıtılmış olarak ister kaynağından isterse dağıtım ağından temin edilen ve Ek-1' deki parametre değerlerini sağlayan ve ticari amaçlı satışa arz edilmeyen suları.
Suyumun güvenli olduğunu nerden anlarım?
Tüketiciler bir çok açıdan şişelenmiş sulara güvenebilirler. İlk başta şişelenmiş sular Sağlık Bakanlığı tarafından düzenli olarak analizlerle denetlenmektedir.
Tüketiciler su kapaklarının sıkıca kapalı olduğuna dikkat etmelidir. Etiket bilgilerinde Sağlık Bakanlığı izin tarih numarası bulunmalıdır.
Su rengi berrak olmalı, bulanık, yeşilimsi olmamalıdır. Etiketi solmuş, şişe şekli bozulmuş sular satınalınmamalıdır.
Tüketiciler ambalaj üzerindeki kapakta, şişe üstünde, etikette ve emniyet bandında suyun adını görmelidir. Suyun adı 4 farklı yerde de bulunmalı ve aynı olmalıdır.
Mikroorganizma Nedir? Suyumda Bulunur mu?
Mikroskobik (çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük olup ancak mikroskop ile görülebilen) organizmaların genel adıdır.
Mikroorganizmalar çoğunlukla tek hücreli olsalar da çok hücreli örnekleri de mevcuttur. Halk arasında mikrop diye adlandırılır. İnsan sağığına önemli ölçüde olumsuz etkilerler. Tifo, Amipli Dizanteri, Çocuk felci, Hepatit A gibi hastalıkların kaynağıdırlar.
Yararlı olan mikroorganizmalar da vardır. Ekmek mayası, bira mayası, ayran, yoğurt, peynir yapımında kullanılan kültürler de mikroorganizma grubu içine girerler.
Sağlık Bakanlığı'na bağlı yönetmeliklere göre insanları hasta eden mikroorganizmalar sularda bulunmamalıdır. Tükettiğiniz suda yapılmış olan analizleri firmalardan rahatlıkla talep edebilirsiniz.
Su Analizleri Konusunda Yetkin Laboratuarlar Var mıdır?
Türkiye'de su analizlerinin yapılmasında yetkili ve güvenilir laboratuarlar Sağlık Bakanlığı'na bağlı Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezleri'dir. Bu laboratuarlar İstanbul, Ankara ve İzmir'de olmak üzere 3 tanedir.
Şişelenmiş bir suyu hangi koşullarda saklamalıyız?
Suyunuzu serin (5-15 derece), karanlık (güneş ışığından uzak) ve kuru (%50 nemden az) bir yerde saklamalısınız. Ayrıca özellikle suyunuzu kimyasallar, deterjanlar, temizlik maddeleri, benzin ve bunun gibi maddelerden mümkün olduğunca uzak tutmalısınız. Çünkü su saf bir maddedir ve bizim çevrede algılayamadığımız kokuları dahi yavaşça kendisine çekme özelliğini taşır. Uygun koşullarda tutulduğu sürece; şişe üstünde belirtilen raf ömrü boyunca şişeler saklanabilir.
Suyun Sert Olması Ne demektir?
Yeryüzünde sular buharlaşarak bulutlarda depolanmakta ve tekrar yeryüzüne yağmur olarak dönerken atmosferdeki karbondioksiti çözer ve bir miktar asidik hale gelir. Bu asidik yağmur suyu muhtelif kaya katmanlarından ve akiferlerden kalsiyum karbonatı çözmektedir. İşte bu çözülmüş mineralleri taşıyan sulara sert su denmektedir. Bir suyun sert olma derecesi kalsiyum karbonatın ilgili suda ne kadar çözüldüğüne bağlıdır. Benzer kimyasal reaksiyonlar magnezyum sulfat, klorid, asit silisit tuzu ve demir için de geçerlidir. Ancak, çözülmüş haldeki kalsiyum karbonat bir suyun sertliğine en fazla katkı yapan elementtir. Sert sular sağlık açısından bir risk oluşturmazlar.
Şişelenmiş Sular İle Çeşme Suyu Arasındaki Farklılıklar Nelerdir?
Gerçekten de çok önemli farklılıklar vardır. En önemli farklılıklar şunlardır:
a) Ambalajlı Sular Sağlık Bakanlığı'nın çok sıkı olan yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alındığı, sürekli denetim altında olduğu ve halk sağlığı açısından bir risk taşımadığı yönünde bir güvencenin var olduğu anlamını taşır. Diğer taraftan çeşme suyunda bu şekilde güçlü bir güvenceden bahsetmek mümkün değildir.
b) Ambalajlı Sular kaynaktan ilk çıktığı haliyle saf ve temizdir. İlave bir işleme gerek kalmaksızın direkt olarak suyu kaynağından içebilirsiniz. Suyun saflığı ve temizliği yeryüzüne ilk çıkış noktasından yani kaynadığı noktadan tam otomatik makinelerde şişeye dolumuna ve kapatılmasına kadar çok sıkı kontrol altındadır. Diğer taraftan genel olarak suyun çeşmeye kadar olan yolculuğu farklıdır: çeşme suyunda su kaynakları dereler, nehirler şeklinde yüzey sularına dönüşmekte ve bu sular yüzeyden bulaşan her türlü kirletici unsurları da (zirai ve tarım ilaçları kalıntıları, metaller, parazit, mikrop ve virüsler) taşıyarak toplanma havzalarına ya da barajlara gelmektedir. Bu şekilde toplanmış sular muhtelif filtreleme, klorlama ve dezenfeksiyon işlemlerinden geçirildikten sonra su şebeke boruları vasıtasıyla konutlara pompalanmaktadır. Bu proseslerde kullanılan klor gibi dezenfektanlar sağlık açısından uzun vadede kanserojen riskler taşımaktadır, ayrıca borularda ve su depolarında var olabilecek her türlü yabancı madde, pas, toprak, parazit, mikrop ve virüsler gibi unsurlar da çeşme suyu içinde konutlara ulaşmaktadır.
c) Genelde çeşme suları içinde taşıdığı klor gibi dezenfektanların etkisiyle rahatsız edici bir koku ve lezzete sahiptirler. Şişelenmiş sularda ise sadece suyun kendi doğal tadından bahsedebiliriz.
d) Ambalajlı Sular hijyeni, ambalajı ve markası ile tüketicinin albenisi ve güvenini kazanmak zorunda olan ticari bir maldır. Yapılan yatırımlar çok büyüktür; bazı gayri ciddi firmalar dışında aklıselim hiçbir su sanayicisi tüketicisinin sağlığını riske atarak kendi şirketinin piyasadan silinme riskini göze alamaz. Genel olarak söylemek gerekirse; çeşme suyu üretim ve hizmetinde bulunan kamunun kaliteye dönük motivasyonu özel sektördeki kadar olamamaktadır.
e) Yapılan üretim hacimlerinde, hizmet verilen tüketici sayılarında ve bu nedenle de kalite anlayışında çeşme suyu ile şişelenmiş su arasında büyük bir farklılık vardır. Çeşme suyunda kamu tarafından çoğu kez yüzbinlerin ya da milyonların su ihtiyacını vasat kalitede dahi olsa karşılama zorunluluğu sözkonusu iken; şişelenmiş suda nispeten çok daha az sayıda tüketicinin ihtiyacını en iyi kalitede karşılamak şeklindeki ticari düşünce esastır.
Şişelenmiş sular ile tüketiciye sürekli güvenli, yüksek kalite, iyi tat ve kolay taşınabilme özellikleri sunar.
Şişelenmiş bir suyun kullanma ömrünü etkileyen faktörler nelerdir?
Bu detaylı bir cevabı gerektiren bir sorudur. Burada 4 önemli faktörü birlikte düşünmeliyiz:
a) Şişe ambalajının hava geçirgenliğinin derecesi: Şişe ambalajının cinsi ve kalınlığı hava geçirgenliğini belirler. Bu da sonuçta sözkonusu ambalajın dış ortam kokularına karşı korunmalı olup olmayacağını belirler. Cam şişede bu sorundan bahsedilemezken, moleküler yapılarından dolayı pet ve polycarbonat ambalajlardaki sular için dış ortam kokularına karşı korunma sağlanmalıdır.
b) Suyun mineral konsantrasyonu (sert veya yumuşak oluşu): Yumuşak suların mineral konsantrasyonu daha az ve daha saf olduklarından ortamdaki kokuları sert sulara göre daha fazla çekerler.
c) Üretim aşamasında %100 hijyenliğin sağlanıp sağlanamadığı konusu: Eğer üretim aşamasında tam bir hijyenlik sağlanamaz ise, dolum esnasında suyun içinde çok az miktarda mikroorganizma kalsa bile ilerleyen günlerde suyun bozulması (yeşillenme, pamukçuk yapma gibi) kaçınılmaz olacaktır.
d) Şişelenmiş suyun saklanma koşulları: Özellikle hava ve koku geçirgenliklerinden dolayı pet ambalajındaki suların iyi şartlarda saklanması gerekir; bu kalitesinin korunmasına ve dolayısıyla kullanma ömrüne olumlu etki eder.
Sularda kullanılan ambalajlar nelerdir?
Damacana ambalajı polikarbonat hammaddesinden yapılır.
Polikarbonatlar, termoplastiklerin özel bir grubudur. İşlenmesi, kalıplanması, ısıl olarak şekillendirilmesi kolaydır, bu tip plastikler modern imalat sektöründe çok geniş kullanım alanı olan plastiklerdir. Polikarbonatlar olarak isimlendirilmişlerdir, çünkü uzun moleküler zincirleri içinde karbonat grupları (-O-CO-O-) tarafından bağlanmış fonksiyonel gruplara sahiptirler.
Diğer Kullanım Alanları
Polikarbonat, endüstri ve laboratuvarlarda olduğu kadar ev eşyalarında da yaygın kullanılır.
Biberonların hammaddesi de polikarbonattır. Polikarbonatdan yapılan diğer ürünler arasında gözlük ve güneş gözlüğü camları, CD (kompakt disk), otomobil far camları sayılabilir.
Pet şişe ambalajı polietilen terefitalattır. Polietilen terefitalat, polyester ailesine ait termoplastik bir malzemedir. Meşrubat, yiyecek ve içecek kapları,sentetik fiber gibi kullanım alanları vardır. Isıl işlenmesine bağlı olarak, amorf (şeffaf) ve yarı-kristal (opak ve beyaz) malzeme olarak mevcuttur.
En önemli kullanım avantajı, tamamen geridönüşebilir olmasıdır. Diğer plastiklerden farklı olarak, polimer zincirleri, sonraki kullanımlar içinde eski halini almış durumdadır.
PET kalınlığına bağlı olarak yarı-rijit (yarı-katı) ve rijit (katı) olabilir. Çok hafiftir. İyi bir gaz ve nem bariyeri olarak kullanılır. Serttir ve darbeye karşı dayanıklıdır. Doğal olarak renksiz ve şeffaftır.
İnce film olarak üretildiğinde, PET sıklıkla alüminyum ile kaplanır ; yansıtıcı ve opak bir hale gelir. PET şişeler, mükemmel bariyer malzemesi olup, özellikle meşrubatlar için çok yaygın kullanım alanı vardır.
Geri Dönüşüm Nedir?
Tüm dünyada kullanılan geri dönüşüm sembolü
Geri dönüşüm terim olarak, kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile hammadde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasıdır.
Tüketilen maddelerin yeniden geri dönüşüm halkası içine katılabilmesi ile öncelikle hammadde ihtiyacı azalır. Böylece insan nüfusunun artışı ile paralel olarak artan tüketimin doğal dengeyi bozması ve doğaya verilen zarar engellenmiş olur. Bununla birlikte yeniden dönüştürülebilen maddelerin tekrar hammadde olarak kullanılması büyük miktarda enerji tasarrufunu mümkün kılar. Örneğin, yeniden kazanılabilir alüminyumun kullanılması alüminyumun sıfırdan imal edilmesine oranla %35'e varan enerji tasarrufu sağlamaktadır.
Atık malzemelerin hammadde olarak kullanılması çevre kirliliğinin engellenmesi açısından da önemlidir. Kullanılmış kağıdın tekrar kağıt imalatında kullanılması hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltabilmektedir. Örneğin bir ton atık kağıdın kağıt hamuruna katılmasıyla 8 ağacın kesilmesi önlenebilmektedir.
Geri dönüşebilen maddeler
- Cam
- Kağıt
- Alüminyum
- Plastik
- Piller
- Motor yağı
- Akümülatörler
- Beton
- Organik atıklar
- Elektronik atıklar
Geri Dönüşüm Sembolleri ve Kodları
Bazı maddelere ait geri dönüşüm sembol ve kodları aşağıda verilmiştir. Bu semboller uluslararası olarak kullanılır.
Geri Dönüştürme Metotları
Geri dönüştürme metodları her malzeme için farklılık göstermektedir:
Alüminyum: Atık alüminyum küçük parçacıklar halinde doğranır. Daha sonra bu parçalar büyük ocaklarda eritilerek, dökme alüminyum üretilir. Bu sayede atık alüminyum, saf alüminyum ile neredeyse aynı hale gelir ve üretimde kullanılabilir.
Beton: Beton parçalar, yıkım alanlarından toplanarak kırma makinalarının bulunduğu yerlere getirilir. Kırma işleminden sonra ufak parçalar, yeni işlerde çakıl olarak kullanılır. Parçalanmış beton, eğer içeriğinde katkı maddeleri yoksa yeni beton için kuru harç olarak da kullanılabilir.
Kağıt: Kağıt öncelikle kağıt çamuru hazırlamak için, su içerisinde liflerine ayrılır. Eğer gerekirse içindeki lif olmayan yabancı maddeler için temizleme işlemine tutulur. Mürekkep ayırıcı olarak, sodyum hidroksit veya sodyum karbonat kullanılır. Daha sonra hazır olan kağıt lifleri, geri dönüşmüş kağıt üretiminde kullanılır.
Plastik: Plastik atıklar öncelikle cinslerine göre ayrılarak geri dönüşüm işlemine tabi tutulur. Cinslerine göre ayrılan geri dönüşebilir plastik atıklar, kırma makinalarında kırılıp küçük parçalara ayrılır. İşletmeler bu parçaları direkt olarak belli oranlarda, orijinal hammadde ile karıştırarak üretim işleminde kullanabildiği gibi; tekrar eritip katkı maddeleri katarak ikinci sınıf hammadde olarak da kullanabilir.
Cam: Cam atıklar (şişe, kavanoz vb.) toplama kutularında toplanır ve bu atıklar renklerine göre ayrılarak geri dönüşüm tesislerine verilir. Burada atık ve katkı maddelerinden ayrılır. Burada cam kırılır ve hammadde karışımına karıştırılarak eritme ocaklarına dökülür. Bu şekilde tekrar cam olarak kullanıma geçer. Kırılan cam, beton katkısı ve camasfalt olarak da kullanılmaktadır. Camasfalta %30 civarında geri dönüşmüş cam katılmaktadır. Cam bu şekilde sonsuz bir döngü içinde geri dönüştürülebilir, yapısında bozulma olmaz.
Geri Dönüşüm yasal mevzuat
Damacana Şişeler Ortalama Kaç Defa Kullanılmaktadır? Çok Kullanılırsa Sağlığımıza Olumsuz Bir Etkisi Olur mu?
Damacana şişelerinde kullanılan hammaddenin kimyasal adı polikarbonattır.
Polikarbonat malzemenin kullanımına; Tarım ve Köyİşleri Bakanlığı'nın yayınlamış olduğu Gıda Maddeleriyle Temasta Bulunan veya Bulunmak Üzere İmal Edilen Plastikler Hakkında Yönetmelik hükümleri gereğince izin verilmektedir.
Bununla beraber tedarik edilen bu şişelerin Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İl Kontrol Laboratuarları tarafından Toplam Migrasyon, Ekstraksiyon, Boya geçirgenliği, Infrared Spektrumu gibi analizlerle de uygunluğu tespit edilmektedir.
Bu şişeler dolum ve taşıma esnasında kaza ile kırılmadığı sürece ve tahminen ortalama ömürleri olan 50-60 defa kullanılmaktadır. Bu da yaklaşık 4 yıllık bir süreye karşılık gelmektedir. Daha fazla kullanılması halinde sağlık açısından herhangi bir olumsuzluk sözkonusu değildir. Zaten Sağlık Bakanlığı'nın da bu yönde bir sınırlaması yoktur. Genelde, çok kullanılmış şişelerin yüzü yıprandığı için estetik yönüyle tüketiciye cazip gelmemektedir.
Ambalajlı Suları Nasıl Kullanmalıyım?
- Ambalajlı suları (pet, damacana), olumsuz tad ve koku verebilecek her türlü ortamdan ve gıda maddesinden uzak tutmaya özen gösteriniz.
- Ambalajlı sularınızı; kalorifer yanında, direkt güneş ışığı altında tutmayınız.
- Boş damacana şişe içerisine herhangi bir şey kesinlikle koymayınız, yabancı maddeler atmayınız.
- Damacanayı pompa ya da sebilsiz kullanıyorsanız, kapağını açık bırakmayınız.
- Damacana kapaklarını atmayınız. Boş damacanalarınızı teslim ederken kapağını kapatarak veriniz.
Damacana Sebilleri (COOLER)
19 litre damacana sular, polikarbonat şişe içerisinde tüketime sunulmaktadır. Polikarbonat ambalaj gözle görülmeyen gözenek çaplarına sahiptir ve dışarıdan hava alışverişi yapar.
Damacana sebili, 19 litrelik ambalajların tüketilmesine yardımcı bir ekipmandır. Sebil muslukları ve iç kısım; ortamdaki hava ile temas ederek çalışmaktadır.
Dış ortam, soyunma odaları, spor salonları, sauna vb. buharlı, nemli ve kirli tüm ortamlar; mikropların üremesine, çoğalmasına, var olmasına yardımcı olurlar. Kısacası dış ortamdaki çeşitli uygunsuzluklar (yoğun koku, toz, vb. kirler); suda olumsuz etkilere zaman zaman yol açabilmektedir.
Sebil;
- Direkt güneş ışığına konulmamalıdır.
- Nemli, buharlı ortamlarda tutulmamalıdır.
- Toz, toprak akışının çok olduğu bölümlerde tutulmamalıdır.
- Temizliğine dikkat edilmelidir.
- Dış yüzeyi, her gün tozlardan uzaklaştırılmalıdır.
- Musluk ağızları gelişi güzel, temiz olmayan bezler ile temizlenmemelidir.
Damacana Pompaları
Pompalar kullanılmadan önce mutlaka yabancı koku içerip içermediği ve temiz olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Pompa musluğundaki tıpa sürekli kapalı tutulmalıdır.
Pompa temizliği önerisi:
- Su pompası damacanadan sökülür.
- Bir su bardağı kaynar su hazırlanır.
- Damacana içerisine giren borunun önce iç ve dış kısmı; temiz bir fırça ile temizlenerek varsa görünür kirler uzaklaştırılır.
- Sonra kaynar su içeren bardağa daldırılır ve kaynar su pompaya çekilir, musluğundan akıtılır.
- Bu işleme bardak içindeki kaynar su bitene kadar devam edilir.
- Pompanın dış yüzeyi de temizlenerek, damacanaya geri takılır.
- Sebil ve pompalarınızı deterjan ile yıkıyorsanız, bolca durulayınız. Unutmayın yetersiz durulama sonucunda deterjan kokusu ve tadı suya geçecektir.
Arıtma Cihazları
SU ARITMA CİHAZLARI İLE İLGİLİ SUDER (AMBALAJLI SU ÜRETİCİLERİ DERNEĞİ) AÇIKLAMASI
SUDER (Ambalajlı Su Üreticileri Derneği) ülke genelinde faaliyet gösteren Ambalajlı Su Üreticileri ve Ambalajlı Su Sektörüne yönelik faaliyet gösteren tedarikçi kuruluşların bir araya gelerek oluşturdukları sektörel sivil toplum kuruluşudur.
Toplumu sağlıklı su konusunda bilinçlendirmek, bu konuda yapılan eğitim faaliyetlerine öncülük etmek, halk sağlığı açısından büyük öneme sahip olan ambalajlı su sektörünün kamusal yararları konusunda çalışmalar yapmak SUDER’in başlıca misyonudur.
Son yıllarda toplumun sağlıklı suya olan ihtiyacının artmasıyla birlikte hızla büyüyen ambalajlı su sektöründe yıllık kişi başı tüketim 96 litreyi bulmuştur. Ambalajlı Su TC Sağlık Bakanlığı yönetmeliklerine uygun olarak üretilmekte, işletmeler Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmakta ve tesisler yine Sağlık Bakanlığı ve il Sağlık Müdürlüklerince düzenli olarak denetlenmektedir. Ülkemizde sağlıklı suya olan talebin giderek artması ve Ambalajlı Su Sektörünün her geçen gün büyümesi yeni bir iş kolunun da oluşmasına sebep olmuştur. Su arıtma Cihazları…
Arıtma Cihazlarını Tanıtan Yöntemler Yanıltıcı
Hemen herkesin daha çok doğrudan satış sistemiyle bir şekilde tanıtımı ile karşılaştığı su arıtma cihazları, bazı satıcılar tarafından birtakım yanıltıcı görsel şovlarla pazarlanmaya çalışılmakta, hiç bir bilimsel dayanağı bulunmayan yöntem ve söylemler tüketicilerin endişelenmesine ve ambalajlı doğal kaynak ve mineralli su aleyhine olumsuz ve yanlış kanaatlerin oluşmasına neden olmaktadır.
Tüketiciyi ikna etmek için uygulanan en yaygın pazarlama yöntemlerinden biri Elektroliz Yöntemi. Bu yöntemde arıtma cihazından geçen sudan ve ambalajlı sudan iki ayrı bardağa örnek alınıyor. Bu örneklerin içerisine iki elektrot daldırılarak elektrik akımı uygulanıyor. Ambalajlı Doğal Kaynak ve Mineralli Suyun bulunduğu kaptaki suyun rengi pas rengine dönüşürken kabın dibinde renkli bir çökelti oluşuyor. Arıtma cihazından elde edilen suda ise daha az miktarda renk değişikliği oluşuyor. Bu deney sonunda tüketiciye yapılan açıklamalarda, Ambalajlı Doğal Kaynak ve Mineralli Suyun kirli ve içeriğinde sağlığa zararlı maddeler bulunduğu için bu değişikliğin olduğu söyleniyor. Arıtma cihazından elde edilen suda ise sağlığa zararlı herhangi bir madde ve kirlilik bulunmadığından rengi değişmediği, çökelti oluşmadığı bildiriliyor. Çoğu zaman tüketici bu yöntemle yapılan şovla ikna olarak, arıtma cihazını satın alma kararı verebiliyor.
Diğer bir satış tanıtım yöntemi de; suya kimyasal madde damlatma yöntemi:
Bu yöntemde tanıtım sırasında ambalajlı sudan ve arıtma cihazından geçen sudan alınan iki ayrı örnek tüplere koyuluyor. İçine kimyasal bir madde damlatılan tüpler çalkalanıyor. Bu çalkalanma sonucunda tüplerden biri çok diğeri daha az köpürüyor. Köpükler karşılaştırılarak arıtma cihazından elde edilen suyun daha hijyenik ve temiz olduğu, ambalajlı doğal kaynak suyunun ise kirli ve mikroplu olduğu öne sürülüyor.
Diğer bir tanıtım yönteminde ise turnusol kağıtları ayrı kaplara alınan ambalajlı su ve arıtma cihazından elde edilmiş suya daldırılıyor. Turnusol kağıtlarında oluşan farklı renk değişimleri, arıtma cihazından elde edilen suların , Ambalajlı Doğal Kaynak ve Mineralli sudan daha sağlıklı olduğu yorumu yapılıyor.
Bu tanıtım yöntemleri Tüketicileri Yanıltılarak, Sağlıklı Doğal Kaynak ve Mineralli Suyun Faydalarından Mahrum Kalmalarına Neden Olmakta.
Doğal Kaynak Suları ve Mineralli Su sağlık açısından son derece faydalı mineralleri bünyesinde bulundurur. Doğadan çıktığı haliyle ambalajlanır.
Su işletmeleri Sağlık Bakanlığı kontrol ve değerlendirmesi sonucunda verilen ruhsatlarla, Sağlık Bakanlığı ve İl Sağlık Teşkilatlarının düzenli denetimleri altında, AB’ye tam uyumlu yönetmelik çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmektedir.
İ. Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Ana Bilim Dalı Raporu
SUDER kuruluş ve varoluş amacı gereği bu aldatmacaların önüne bilimsel bir raporla geçmek istemiş ve bu nedenle İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalı Başkanlığı’na müracaat etmiştir. Suder müracaatında pek çok su arıtma cihazının pazarlama sürecinde, tüketiciyi ikna etmek amacıyla Ambalajlı Suyun, arıtma cihazı ile elde edilen sulara elektroliz işlemi uygulayarak ve çıkan sonuçları karşılaştırarak tüketiciyi ikna etmek için öne sürülen bilgilerin doğru olup olmadığını ve bu işlemin gerçekte neyi ifade ettiğinin belirlenmesini talep etmiştir. İstanbul Üniversitesi’nin ekteki raporunda ayrıntılarını bulabileceğiniz söz konusu ikna yönteminin sonucundan kısaca bahsetmek gerekirse, ambalajlı suya uygulanan elektroliz işleminde suyun renginin değişmesi ve içinde çökelti oluşmasının sebebi; içeriğindeki çözünmüş olarak bulunan ve insan sağlığına da faydalı olan minerallerin, elektroliz işlemi sırasında dibe çökmesidir. Yine rapordan anlaşılacağı gibi suda pas renginin oluşması ise elektrotlardan birinin demir olması ve elektroliz işlemi sırasında demirin su içinde çözülmesinden kaynaklanmaktadır.
Arıtma cihazlarından geçen suyun bünyesindeki minerallerin ekteki tablodan da anlaşılacağı üzere neredeyse tamamı sudan ayrıştırıldığından su, saf suya yakın hale dönüşmekte ve elektrik iletkenliği büyük oranda azalmaktadır. Suda çözülmüş mineral kalmadığından elektrotlar arasında elektrik iletimi sağlanamamakta, bu nedenle demir elektrottan herhangi bir demir çözülümü gerçekleşmeyerek suda renk değişimi (pas rengi)ve suyun dibinde çökelti oluşmamaktadır.
Raporun sonuç bölümünde belirtildiği üzere:
Suya uygulanan elektroliz işlemi suda bulunabilecek kimyasal veya bakteriyolojik kirleticileri tespit ederek bu konuda bir sonuca varılmasını sağlayacak bilimsel bir yöntem değildir.
Arıtma cihazından geçirilen suyun içeriğinde doğal olarak bulunan toplam mineral içeriği %94 azalarak yararlı mineraller miktarı yok denebilecek kadar azalmaktadır.